Kanada’da trans yağ gitti, kalp sağlığı geri geldi

İşlenmiş ve paketli gıdalarda bulunan trans yağlar son olarak Kanada’da da yasaklandı. Bu yasakla birlikte ülkedeki kalp sağlığı riski de azalmış oldu.

Kanada’da trans yağ gitti, kalp sağlığı geri geldi

Genellikle kraker, çikolata, kek, bisküvi, mayonez, hazır patates kızartması, işlenmiş ve paketli gıdalarda bulunan trans yağları yasaklayan ülkelerde, kalp ve damar hastalıkları, tip 2 diyabet ve karaciğer yağlanmasının yaklaşık yüzde 6 azaldığı bildirildi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Avrupa Endokrinoloji Derneği Yöneticisi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, Kanada Sağlık Bakanlığı’nca geçtiğimiz günlerde hidrojenize edilmiş (PHO) yapay trans yağların kullanımının resmen yasaklandığını ve bu kapsama ülke içinde üretilen gıda ürünlerinin yanı sıra ithal gıdaların da dahil edildiğini söyledi.

Kanada’da trans yağ gitti, kalp sağlığı geri geldi

540 MİLYON ÖLÜME NEDEN OLUYOR

Trans yağların kullanımının Amerika Birleşik Devletleri’nde de yasaklandığını hatırlatan Yıldız, bu yağların başta kalp ve damar hastalıkları olmak üzere aralarında tip 2 diyabet ve karaciğer yağlanmasının da yer aldığı kronik metabolik hastalıkların gelişme riskini artırdığını dile getirdi. Global hastalık yükü çalışmalarının, endüstriyel trans yağların fazla tüketiminin dünyada her yıl 540 milyon ölüme neden olduğunu ortaya koyduğunu ifade eden Yıldız, trans yağların, doymamış bitkisel yağlara endüstriyel işlemlerle kısmi olarak hidrojen eklenip katılaştırılmasından elde edildiğini anlattı.

Kanada’da trans yağ gitti, kalp sağlığı geri geldi

UCUZ VE UZUN ÖMÜRLÜ DİYE TERCİH EDİLİYOR

Yıldız, trans yağların zeytinyağı gibi doymamış bitkisel yağlara göre daha ucuz ve uzun ömürlü olduğunu aktaran Yıldız, “Yapay trans yağlar, kraker, çikolata, kek, bisküvi, mayonez, hazır patates kızartması ve daha pek çok işlenmiş ve paketli gıdada bulunmaktadır. Trans yağ içeren ürünlerin etiketlerinde ‘hidrojenize nebati yağ’ ya da ‘hidrojenize bitkisel yağ’ ifadesi yer alır” bilgisini verdi. İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ Prof. Dr. Yıldız, trans yağların insan sağlığına etkisine ilişkin çok sayıda çalışma yapıldığına işaret ederek, “1990’lı yıllardan itibaren trans yağ tüketiminin LDL (kötü) kolesterol düzeylerini artırdığı ve HDL (iyi) kolesterol düzeylerini azalttığı gösterilmiştir. Trans yağ kullanımı, kalp ve damar hastalığı, tip 2 diyabet, karaciğer yağlanması gibi kronik metabolik hastalıkların gelişme riskini artırmaktadır” diye konuştu.

Kanada’da trans yağ gitti, kalp sağlığı geri geldi

DSÖ, 2023 YILINI HEDEF GÖSTERDİ

Dünya Sağlık Örgütünün 2023 yılına kadar tüm dünyada trans yağ kullanımının tamamen ortadan kaldırılmasını hedeflediğini vurgulayan Yıldız, “Bu süreç tamamlanana kadar günlük trans yağ tüketiminin toplam enerji alımının yüzde 1’inden az olacak şekilde (2 bin kalorilik bir diyette 2.2. gramdan daha az) sınırlandırılması önerilmektedir. Gıdalarda endüstriyel trans yağ kullanımı, 2000’li yılların başında ilk olarak Danimarka, İsviçre ve İzlanda’da yasaklanmıştır. Yapılan bilimsel çalışmalarda, trans yağ kullanımının yasaklandığı ülkelerde kalp damar hastalığı görülme sıklığı ve bu hastalıklara bağlı ölümlerde yüzde 6’lara varan oranlarda azalma bildirilmiştir” şeklinde konuştu.

Kanada’da trans yağ gitti, kalp sağlığı geri geldi

45 ÜLKEDE YASAKLANDI

Yıldız, bugüne kadar 45 ülkenin trans yağ kullanımının yasaklanması ya da kısıtlanmasına yönelik düzenlemeler yaptığına dikkati çekerek, haziran ayında Amerika Birleşik Devletleri ve bu ay da Kanada’da gıdalarda trans yağ kullanımını tamamen yasaklayan kanunların yürürlüğe girdiğini dile getirdi. Prof. Dr. Yıldız, “Trans yağların gıda zincirinden kaldırılmasına yönelik 2000 yılından itibaren değişik ülkelerdeki uygulamaları inceleyen 32 çalışma bir arada değerlendirildiğinde, sağlığın korunmasında en etkili sonucun gıdalarda trans yağ kullanımının yasaklanmasıyla alındığı görülmektedir. Trans yağ kullanımı, yasaklama ile tamamen ortadan kaldırılırken ürün etiketlemesine dayalı düzenlemelerle yüzde 30-74 ve gıda üreticilerinin gönüllülük esasına dayalı düzenlemeler ile ancak yüzde 20-38 oranında azaltılabilmektedir” dedi.